Szlak Kapliczek

 

 

 

 

 

 

Dobków jest jednym z miejsc, gdzie znajduje się zadziwiająco dużo kapliczek i krzyży przydrożnych. Wioska położona jest na granicy Pogórza Kaczawskiego i Gór Kaczawskich. Jej początki sięgają co najmniej 1203 r., kiedy została po raz pierwszy wymieniona w źródłach pisanych. Ma ona bardzo nietypową historię, bo od samego początku istnienia należała do klasztoru Cystersów z Lubiąża (blisko 75 km od Dobkowa). Dolny Śląsk od 1742r. należał do Prus i choć ten fakt sprzyjał rozwojowi protestantyzmu, to w 1786 r. wszyscy mieszkańcy Dobkowa byli katolikami, co stanowiło swoisty ewenement w tych stronach. Katolicyzm jako wyznanie dominujące utrzymywał się tu jeszcze długo po sekularyzacji dóbr klasztornych w 1810 r.. Obecni mieszkańcy Dobkowa albo przybyli tu w drugiej połowie lat 40-tych XX w., jako przesiedleńcy z terenu dawnych Kresów lub przybysze z Polski centralnej, albo są potomkami imigrantów. Jeden z Niemców, który po wojnie został w pobliskim Wojcieszowie wspominał, że Dobków był nazywany „Doliną Śmierci”. Przez długi czas ludność, która tu mieszkała nie wchodziła w związki z ewangelikami. Mieszkańcy zawierali małżeństwa między sobą, w wyniku czego dochodziło do bliskich związków pokrewieństwa między małżonkami. Taka sytuacja wiązała się z większą liczbą chorób, wrodzonych wad i wyższą umieralnością noworodków. Z tym mogło wiązać się powstanie części kapliczek i krzyży – w intencji „na przebłaganie”, „o uzdrowienie”, „o ocalenie”. Dopiero, gdy jeden z dziewiętnastowiecznych proboszczów zalecił podczas kazania, by mieszkańcy wioski wchodzili częściej w związki małżeńskie z osobami z innych miejscowości, sytuacja uległa poprawie. Tak duża liczba obiektów sakralnych (zwłaszcza tych powstałych w XIX w.) może się jednak równie dobrze wiązać z umacnianiem tożsamości mieszkańców Dobkowa po oderwaniu od dóbr kościelnych, wbrew działaniom władz świeckich.

 

 

Kaplica wotywna (mała budowla, która nie służy do odprawiania mszy i nabożeństw, lecz najczęściej zawiera tylko obraz lub figurkę cierpiącego Chrystusa, Matki Bożej lub Świętego, ze względu na małą przestrzeń jest  zdolna pomieścić zaledwie kilku modlących się) jest najstarszą w Dobkowie .

Wymieniona jest w spisie kapliczek wotywnych diecezji wrocławskiej z roku 1857 jako jedna z dwóch prywatnych kaplic w Dobkowie. Prawdopodobnie została wybudowana jeszcze pod koniec XVIII w. przez rolniczą rodzinę Dienst. Kaplica zbudowana jest na rzucie kwadratu, nakryta 4-spadowym daszkiem namiotowym. Naroża akcentowane są lizelinami w tynku, podobnie jak prostokątne okna i półkolisty portal.

W pamięci starszych mieszkańców wsi żywe są wciąż historie o „biednych duszach”, które nie znajdując spokoju błąkały się po wsi. Rzekomo dla ich zbawienia postawiono dwie dobkowskie kapliczki domkowe.

Kaplica została gruntownie odrestaurowana w 2010r.

 

 

Drewniany krzyż przydrożny ufundowany został najprawdopodobniej przez rolniczą rodzinę Haugner w XIXw.. W 2010r wymieniono drewniany krzyż oraz odrestaurowano postać Chrystusa namalowaną na blasze.

 

Kapliczka wotywna wybudowana na początku XIXw.  Założona na planie prostokąta, nakryta dwuspadowym daszkiem. W pamięci starszych mieszkańców wsi żywe są wciąż historie o „biednych duszach”, które nie znajdując spokoju błąkały się po wsi. To dla  ich zbawienia postawiono w Dobkowie dwie domkowe kapliczki (nr 1, nr 3). Fundatorem kaplicy była prawdopodobnie rodzina  Meyer – ówcześni mieszkańcy renesansowego dworu pochodzącego z drugiej połowy XVIw. (obecnie ruiny) położonego za kapliczką.

 

Drewniany krzyż przydrożny ufundowany został najprawdopodobniej przez rodzinę rolników o nazwisku Kobert w XIXw.. Współcześnie odrestaurowano oryginalny drewniany krzyż oraz postać Jezusa Chrystusa namalowaną na blasze.

 

Krzyż przydrożny i kaplica wnękowa nad głównym wejściem do domu mieszkalnego pochodzą z 1876r. Ich fundatorem był budowniczy domu Johann George Friedrich. Niedoczekawszy się potomstwa sprzedał gospodarstwo. Johan Wittwer kupił zagrodę dla swojego syna Paula, który był ojcem Grety- babki gospodarza funkcjonującego w tym budynku gospodarstwa agroturystycznego. W kapliczce wnękowej nad głównym wejściem do domu znajduje się niemiecka porcelanowa figura Matki Bożej z Dzieciątkiem.

Metalowy krzyż, stojący przed domem, osadzony jest w piaskowcowym postumencie, który tworzą dwa kamienne bloki. Górny ozdobiony jest rzeźbieniami, a na dolnym wygrawerowane są: data powstania cokołu oraz   imię i nazwisko fundatora.

 

Nad głównym wejściem do domu ulokowana jest figura św. Antoniego. Święty przedstawiony jest w stroju Franciszkanina z księgą w lewej dłoni. Święty Antoni jest patronem osób i rzeczy zaginionych, dzieci, górników, małżeństw, narzeczonych, położnic, ubogich i podróżnych.

 

14 sierpnia 1911 roku Zakon Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (Marienschwestern) z Wrocławia założył w Dobkowie filię, w której pracowały dwie siostry i jedna nowicjuszka. Początkowo zajmowały się opieką ambulatoryjną nad chorymi, później prowadziły kursy robótek ręcznych. W 1917 r. pracę rozpoczęła trzecia siostra. Do 1933 r. siostry zajmowały mały dom w górnej części wsi. Z inicjatywy księdza Alberta Scholza wybudowano we wsi nowy dom dla sióstr – dom poniżej drogi. Nazwano go domem Alberta (Albertusstift). Od 1935 roku istniały w nim pomieszczenia dla osób starszych wymagających opieki, a od 1936 funkcjonowało przedszkole. Odrębny pokój służył do przeprowadzania małych zabiegów lekarskich. Dwie siostry, które pochodziły z Górnego Śląska i znały język polski, pracowały w Dobkowie aż do roku 1954.

Obecnie dom jest wykorzystywany do celów mieszkalnych.

 

 

Ta największa z Dobkowskich kapliczek została zbudowana około 1860r. dla wypełnienia ślubów przodka rodu Wittwer, któremu to przydarzył się wypadek podczas transportu drewna konnym zaprzęgiem. Osunął się on ze zbocza na dawnej wojcieszowskiej drodze dla bydła (Kauffunger Viehweg), która znajduje się poniżej kapliczki. W tej niebezpiecznej sytuacji prosił Matkę Bożą o pomoc. Ponieważ w tym wypadku ucierpiał jedynie wóz, jemu samemu i koniom nic się nie stało, kazał w miejscu zdarzenia na dawnej wojcieszowskiej drodze dla bydła postawić pamiątkowy słup na cześć Matki Bożej (ruiny znajdują się w dolinie poniżej), jak również wybudować na górce masywną kapliczkę z kamienia. Ponieważ kaplica stoi poza wsią, długie lata nie była pielęgnowana i popadała w ruinę. Przy okazji uroczystości milenijnych roku 2000 kapliczka została wyremontowana przez społeczność Dobkowa i znów jest symbolem wsi. W środku znajduje się prawie naturalnych rozmiarów statua Jezusa na Górze Oliwnej.

 

Kapliczka kamienna, która pierwotnie symbolizowała najprawdopodobniej Grób Pański wykonana jest z rodzimych skał - łupków zieleńcowych. Stoi na terenie przedwojennej plebani.

Okazały dom parafialny został zbudowany w 1875 roku. Do roku 1946 służył kolejnym proboszczom jako mieszkanie i kancelaria parafialna. W minionych wiekach proboszczowie sami zajmowali się uprawą ziemi na własne potrzeby. Parafia posiadała własny kawałek ziemi, zwany Wiedmuth, o powierzchni 45ha, obejmujący ziemię rolną i las. Po wysiedleniu ludności niemieckiej dom parafialny wykorzystywany był do lat 50-tych jako mieszkanie. Od roku 1968 w budynku mieściła się szkoła podstawowa. W ostatnich latach Dobkowianie wykorzystywali budynek jako dom kultury. Obecnie mieści się tu schronisko młodzieżowe.

 

 

 

Dość dużych rozmiarów słupowa kapliczka usytuowana jest nietypowo bo z tyłu za domem i zabudowaniami gospodarskimi. Pochodzi najprawdopodobniej z XIXw.. Murowana z cegły przykryta jest dwuspadowym daszkiem nakrytym karpiówką. Wewnątrz kapliczki znajduje się stara drewniana rzeźba, przedstawiająca prawdopodobnie postać św. Piotra. Fundatorem kapliczki była rolnicza rodzina Jung.

 

 

Ta niewielka kapliczka wnękowa pochodzi najprawdopodobniej z XIXw.. Wewnątrz znajduje się ceramiczna figura Matki Bożej z Dzieciątkiem. Ufundowana została przez rolniczą rodzinę Dienst. Przed wojną gospodarstwo to liczyło 29ha. Jest to jedyna kapliczka w Dobkowie ulokowana w budynku gospodarskim.

 

 

Niewielka przydrożna kapliczka cokołowa z wnęką, zbudowana jest z cegły i przykryta dachówką karpiówką. Ufundowana została przez rodzinę Steinich w XIXw..

 

 

Kapliczka przydrożna ufundowana w XIXw. najprawdopodobniej przez rodzinę Fischer. Jest to kapliczka murowana, ozdobiona elementami z piaskowca. Na szczycie znajduje się odlany z żeliwa krzyż z korpusem Chrystusa. We wnęce znajduje się współczesna gipsowa figura Matki Bożej.

Według ustnych przekazów mieszkańców Dobkowa, kapliczka ta była świadkiem jedynej w Dobkowie potyczki wojennej. W miejscu tym podczas prowadzonej przez radzieckich żołnierzy zbiórki produktów rolniczych ówcześni niemieccy mieszkańcy zorganizowali zasadzkę. Zginęło kilka osób, a na kapliczce pozostały zniszczenia po kulach. Dopiero kilka lat po wojnie kapliczka została odnowiona.

 

 

Drewniany krzyż przydrożny ufundowany został przez rodzinę Dienst – przodków autora monografii o Dobkowie - Franza Diensta, dzięki któremu udało się uzyskać tak dużo informacji o Dobkowskich kaplicach i krzyżach. Współcześnie odrestaurowano oryginalny drewniany krzyż oraz postać Jezusa  Chrystusa namalowaną na blasze. Nad głównym wejściem do domu znajduje się również kapliczka wnękowa z zachowanymi niemieckimi figurami świętych.